Το "Σαμποτάζ του Έβρου" ή το "Σαμποτάζ της ...ζάχαρης"!
ΣΤΙΣ 11 Ιουνίου 1965: Ο κατοπινός δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος στέλνει επιστολή στον Τύπο σχετικά με δολιοφθορά που δήθεν πραγματοποιήθηκε σε στρατιωτικά οχήματα στην 164η Μονάδα Πεδινού Πυροβολικού, της οποίας ήταν διοικητής. Η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου υπό τον Γ. Παπανδρέου δεν πήρε μέτρα κατά του Παπαδόπουλου, παρότι είχε αποδειχθεί πως ο ίδιος υπήρξε υπεύθυνος του σαμποτάζ και όχι οι στρατιώτες Δημήτρης Μπέκιος και Κώστας Ματάτης, οι οποίοι μετά από φριχτά βασανιστήρια είχαν «ομολογήσει» ότι υποκινήθηκαν από το ΚΚΕ.
Είναι πολύ ενδιαφέρον το ιστορικό της υπόθεσης αυτής όπως το καταγράφει ο δημοσιογράφος και ερευνητής ιστορικών γεγονότων Σπύρος Κουζινόπουλος:
~~~~~~~~~~~
Σαμποτάζ Έβρου:
Η μεγαλύτερη στα χρονικά σκευωρία
Συμπληρώθηκαν 52 χρόνια από τη μεγαλύτερη στα χρονικά σκευωρία από συστάσεως Ελληνικού κράτους, το περιβόητο «Σαμποτάζ του Έβρου», που στήθηκε τον Ιούνιο του 1965, με οργανωτή έναν νοσηρό εγκέφαλο, τον επικεφαλής των πραξικοπηματιών της χούντας που από τότε συνωμοτούσαν για την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Στόχος αυτής της προβοκάτσιας, ήταν να συγκαλύψει αλλά και να δικαιολογήσει τις συνωμοτικές κινήσεις των επίδοξων πραξικοπηματιών, ωθώντας τη χώρα σε επιδείνωση της κουμουνιστοφοβίας ως ψυχολογικό μέσον επιβολής πολιτικής αστάθειας και κρίσης.
Η άθλια προβοκάτσια
> Το έναυσμα για εκείνη την άθλια σκευωρία, έδωσε ο τότε αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο οποίος με την από 8 Ιουνίου του 1965 αναφορά του προς το 2ο Ε.Γ. του Γ΄ Σ.Σ. και το 2ο Ε.Γ. του ΓΕΣ, ανακάλυπτε «κομουνιστική δολιοφθορά και διείσδυση εις Ενόπλους Δυνάμεις». Σύμφωνα δε με αυτή ισχυριζόταν ότι είχε εντοπίσει δολιοφθορά σε οχήματα μονάδας πυροβολικού όπου οι δράστες απέβλεπαν ακόμα και στη δολοφονία του.
Η αποκάλυψη της σκευωρίας αυτής, σχετικά σε σύντομο χρονικό διάστημα, δεν φανέρωσε μόνο τη σατανικότητα του συνωμότη που ασκώντας, για ίδιο όφελος, βάναυσα μεσαιωνικά μέσα εκμαίευσε ομολογίες σε βάρος αθώων στρατευμένων νέων, που του εμπιστεύθηκε η Ελληνική Πολιτεία, όσο περισσότερο την ανικανότητα της άμεσης αντιμετώπισης του από την τότε Πολιτική και Στρατιωτική Ηγεσία της χώρας.
Πρέπει να πούμε ότι ήδη είχε ξεσπάσει η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ και στις 7 Ιουνίου εμπλεκόμενοι σ΄ αυτήν παραπέμπονταν σε δίκη, παράλληλα μ΄ εκείνους στο "Σχέδιο Περικλής". Γεγονός που προκάλεσε παράλυση της Βουλής και νέα κρίση στην κυβέρνηση.
Αφορμή για να στηθεί από τον Γ.Παπαδόπουλο η άθλια προβοκάτσια, ήταν ένα πραγματικό γεγονός: Σε μία μετακίνηση φάλαγγας 24 περίπου στρατιωτικών οχημάτων τζαίημς από την 117 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού πού έδρευε στην Ορεστιάδα προς το Κιλκίς, 19 εξ αυτών υπέστησαν καθ΄ οδό βλάβες με συνέπεια να ακινητοποιηθούν. Φυσικό επόμενο, σε μια τέτοια απογοητευτική εικόνα επιχειρησιακής κατάστασης των οχημάτων, σαφώς ένεκα πλημμελούς συντήρησής τους, ήταν να διαταχθεί έρευνα απ΄ όλα τα προϊστάμενα κλιμάκια, ενώ ο διοικητής τής XII Μεραρχίας, υποστράτηγος Μανέτας, απέστειλε αυστηρή επίπληξη στον διοικητή της, καλώντας τον «όπως έπανεύρη την όρθήν θέσιν του ώς προς τήν συντήρησιν τών οχημάτων τά όποια εμπιστεύεται είς αυτόν ή Πατρίς». Απολογούμενος, ό τελευταίος ανέφερε ως δικαιολογία κυρίως την εντατική χρησιμοποίηση των φορτηγών σε έργα του οδικού δικτύου τής περιοχής Έβρου, ενώ υπαινίχθηκε και ενδεχομένη ύπαρξη «δολιοφθοράς», την οποία θα διερευνούσε. Όλα αυτά θα παρέμεναν πιθανότατα μια άγνωστη και ασήμαντη λεπτομέρεια τής ανιαρής στρατιωτικής ρουτίνας, εάν διοικητής τής 117 ΜΠΠ δεν ήταν ένας αντισυνταγματάρχης πού λεγόταν Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Ο «αγανακτισμένος» φαντάρος
> Προκειμένου να στηρίξει τον ανυπόστατο ισχυρισμό του περί δολιοφθοράς στην 117 ΜΠΠ, ο Παπαδόπουλος είχε κινητοποιήσει το Α2 τής μονάδας, του οποίου ό αξιωματικός πληροφοριών (ανθυπολοχαγός Ευάγγελος Καρλιαύτης) ανέθεσε σε έναν στρατιώτη «εμπιστοσύνης», τον τεχνίτη οχημάτων Ελευθέριο Ψήνα, να προσεγγίσει διάφορους συναδέλφους του, παριστάνοντας τον αγανακτισμένο από τα καψόνια φαντάρο, και να τους προτείνει δολιοφθορές στα αυτοκίνητα τής μονάδας ως αντίδραση κατά τής αυστηρής διοίκησης. Με τα πολλά, ό Ψήνας έπεισε τον στρατιώτη Κ. Ματάτη, τό βράδυ τής 5 “Ιουνίου 1965, την ώρα πού είχαν σκοπιά, να του δείξει πώς μπορεί να βραχυκυκλωθεί το σύστημα πέδησης ενός αυτοκινήτου «Ρέο» (Μ32) και τη στιγμή εκείνη οι ειδοποιημένοι αξιωματικοί πού παραφύλαγαν, τον αιφνιδίασαν και τον συνέλαβαν.
Ό Κώστας Ματάτης διέθετε το κατάλληλο προφίλ για να αποτελέσει στόχο. Παιδί αριστερών γονέων πού χάθηκαν στον “Εμφύλιο, είχε μεγαλώσει στο Παπάφειο Οικοτροφείο, και στη συνέχεια σπούδασε στην τεχνική σχολή «Ευκλείδης», άπ΄ όπου γνώριζε και τον Γιάννη Στεφανίδη, στέλεχος τής Νεολαίας Λαμπράκη και πρόεδρο του Συλλόγου Σπουδαστών του «Ευκλείδη».
Την επόμενη, συνελήφθη και ό Δημήτρης Μπέκιος (αν και «έθνικόφρων» και μάλιστα παιδί χωροφύλακα πού «είχε πολεμήσει τους κουκουέδες στο Γράμμο και στο Βίτσι»), ό όποιος είχε καταστρέψει έναν αυτόματο διακόπτη, στην απλοϊκή προσπάθεια του να απαντήσει στον λοχαγό του «πώς χαλάνε».
Ταυτόχρονα συνελήφθησαν και άλλοι τρεις στρατιώτες, των οποίων τα αυτοκίνητα είχαν παρουσιάσει μικροβλάβες.
Τριήμερο βασανιστηρίων
> Επακολούθησε ένα τριήμερο «εντατικών» ανακρίσεων (με γρονθοκοπήματα, κλωτσιές, στέρηση νερού, κρέμασμα από δοκάρι τής οροφής, βούλιαγμα στο φρεάτιο του βόθρου κτλ.), στις όποιες συμμετείχε δίνοντας εντολές και ό ίδιος ό Παπαδόπουλος. Πρώτος έσπασε ό Μπέκιος, υπογράφοντας ό,τι του έβαλαν μπροστά του, και ακολούθησε ό Ματάτης. Συνοψίζει αργότερα ό ίδιος ό Μπέκιος: «Υπέγραψα, γιατί κατάλαβα ότι αυτοί ήταν διατεθειμένοι να σκηνοθετήσουν ακόμα και την αυτοκτονία μου. Μόλις είδα τον Ματατη πρησμένο και γεμάτο αίματα, του είπα: «Κώστα υπόγραψε και συ, να τελειώσουν τα βάσανα μας»»…« Πάνω σε αυτές τις μικροζημιές στήριξαν την κατηγορία ότι μάς είχαν βάλει οι κομμουνιστές να κάψουμε και να προκαλέσουμε ζημιές στα αυτοκίνητα. Πετύχαινε έτσι ό Παπαδόπουλος με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: πρώτον να συγκαλύψει τις βλάβες στα αυτοκίνητα και να τις φορτώσει στις πλάτες μας. Και δεύτερον να ξεσηκώσει την Ελλάδα με τον κομμουνιστικό κίνδυνο».
Η … «κομμουνιστική δολιοφθορά»
> Στίς 11 Ιουνίου 1965, ό Παπαδόπουλος προώθησε ιεραρχικά το πόρισμα τής προανάκρισης «άφορώσης επισημανθείσας δολιοφθοράς επί των οχημάτων τής Μοίρας», στο όποιο ισχυριζόταν ότι ανακάλυψε «οργανωμένη κομμουνιστική δολιοφθορά» και «κατασκοπεία» με «εύρύτατον δίκτυον συνενόχων», στρατιωτών και πολιτών, των οποίων πρότεινε τη σύλληψη, καλώντας σέ συναγερμό τις υπηρεσίες στρατιωτικής και εθνικής ασφαλείας «προς πλήρη εντοπισμό και έξουδετέρωσιν» τής επαναστατικής συνωμοσίας. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να υποστηρίξει ότι οι κατηγορούμενοι στρατιώτες «έλαβον έντολήν όπως φονεύσουν διά φονικού οργάνου τον διοικητή τής 117 Μοίρας», δηλαδή τον ίδιο.
Στο μεταξύ ό αντιστράτηγος Τσολάκας, καθ” ύλην αρμόδιος ως διοικητής του προϊσταμένου Γ Σώματος Στρατού, διέτασσε την έναρξη τακτικής ανάκρισης, παραγγέλλοντας και τη σύλληψη των ατόμων πού αναφέρονταν στο πόρισμα Παπαδόπουλου. Ό υφυπουργός “Εθνικής Αμύνης Μ. Παπακωνσταντίνου (ό υπουργός Π. Γαρουφαλιάς απουσίαζε στη Ρώμη), συνοδευμένος από τον αρχηγό του ΓΕΣ αντιστράτηγο Γεννηματά, έσπευδαν στην οικία του πρωθυπουργού λίγο μετά τά μεσάνυκτα τής 11 προς 12 Ιουνίου, προκειμένου να τον ενημερώσουν σχετικά και στη συνέχεια δίνονταν εντολές στην Αστυνομία και τη Χωροφυλακή να εκτελέσουν την παραγγελία του Τσολάκα.
Συλλήψεις
> Κατόπιν αυτού, την ίδια νύκτα και το επόμενο πρωί συνελήφθησαν στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών (στο Μπραχάμι και στο Λουτράκι) τρεις πολίτες: ό Γεώργιος Μπέκιος (αδελφός του στρατιώτη), ό Παντελής Μπουγιούκας και ό Δημήτριος Γαλακτίδης (γονείς υπηρετούντων στρατιωτών). Ακολούθησαν τό επόμενο 48ωρο, άλλες εννέα συλλήψεις: τριών στρατιωτών, του Πανταζή Ντεράκη (συνυπηρετοΰντος μέ τους Μπέκιο καί Ματατη στην 117 ΜΠΠ) και των Αλέξανδρου Γαλακτίδη και Νικόλαου Μπουγιούκα (πού υπηρετούσαν στην 180 Μοίρα Κατευθυνόμενων Βλημάτων ΧΩΚ), τριών ιδιωτών στη θεσσαλονίκη, του Βασίλειου Βαλσαμάκη (εμποροϋπάλληλου) καί τών προαναφερθέντων Ι. Στεφανίδη καί Π. Κωνσταντινίδη (προέδρου και Γ. Γ. αντίστοιχα τοΰ Συλλόγου Σπουδαστών του «Ευκλείδη») καί άλλων τριών ιδιωτών στην Ορεστιάδα, των Δημητρίου Μποζαντζίδη, Σωτηρίου Μποζαντζίδη καί Χρήστου Ζαβαλιάρη.
Οι δύο συνδικαλιστές του «Ευκλείδη» κατηγορούνταν ως καθοδηγητές του Ματατη, ό Βαλσαμάκης ώς «μυητής» του στον κομμουνισμό, ό Μπουγιούκας ως σύνδεσμος και ο Γαλακτίδης ως διαβιβαστής των εντολών του ΚΚΕ για σαμποτάζ μέσω συστημένων επιστολών, τις όποιες ελάμβαναν και προωθούσαν στο στρατόπεδο οι τρεις κάτοικοι τής “Ορεστιάδας, οι δε λοιποί ως συνεργοί.
Ήθελαν να ανοίξει ο δρόμος
στη χούντα των Συνταγματαρχών
> Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο Μπέκιος να καταδικαστεί σε ποινή 4ετούς φυλάκισης, γιά φθορές καί ό Ματάτης σέ ποινή 15ετούς κάθειρξης, για φθορές και για εγκατάλειψη θέσης σκοπού. Ή τελευταία πράξη του δράματος των δύο στρατιωτών τής 117 ΜΠΠ παίχθηκε στο Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών τον Μάρτιο του 1966, όπου μειώθηκαν οι ποινές του μεν Ματατη σε έξι ετών φυλάκιση, του δε Μπέκιου σε δύο. Ή δεύτερη αυτή δίκη διεξήχθη κεκλεισμένων των θυρών και ό συνήγορος του Μπέκιου Π. Κατσικόπουλος (βουλευτής τής ΕΚ, συνήγορος και στη δίκη «ΑΣΠΙΔΑ»), δήλωσε προς το δικαστήριο: «Κύριοι, διεπίστωσα από την ακροαματική διαδικασία ότι ή υπόθεση είναι να καταδικασθούν οπωσδήποτε αυτοί οι άνθρωποι. Δεν έχω να πω τίποτε άλλο. Καταδικάστε τους». Σημειώτεον ότι στη δίκη δόθηκε ελάχιστη δημοσιότητα, ακόμη και από τον τύπο τής αντιπολίτευσης.
Πηγές:
- «Άκρως Απόρρητη» Αναφορά Γ. Παπαδόπουλου 8-6-1965.
- Πόρισμα ανακριτού λοχαγού Ν. Νικολαΐδη.
- Δ. Παραλίκας "Συνωμοσίες ΙΔΕΑ και ΑΣΠΙΔΑ 1944-1974" σελ.158-166.
- Εφημερίδα Ακρόπολις φ.11-8-75 (Αφηγήσεις ενοχοποιηθέντων)
- Εφημερίδα Καθημερινή φ.11-8-75 (Αφηγήσεις ενοχοποιηθέντων)
- Β. Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974" σελ.397-398.
- Εφημεριδα τα Νεα: Η στρατιωτική δικτακορια 1967-1974
- Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, «Το ‘σαμποτάζ’ του Έβρου χωρίς ζάχαρη: Μια απόπειρα αναψηλάφησης», Αρχειοτάξιο, Αθήνα 2010, τεύχος 12, σ.132-160.
- Γιάννης Νικολόπουλος, «Ο Νάσερ της χούντας ήταν ασβός», εφημερίδα το Βήμα, φ. 19-4-2008
- Κώστας Παπαϊωάννου: «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει- Μια πολιτική ανασκο(λό)πηση της Ιστορίας (1944- 2007)», Αθήνα 208, εκδόσεις Καστανιώτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου